Ο σχεδιασμός της Προγραμματικής Περιόδου (ΠΠ) 2021-2027 συμπίπτει χρονικά με μία ιδιαίτερη και δύσκολη οικονομικά και κοινωνικά χρονική περίοδο, κατά την οποία η Ελλάδα βρίσκεται στη διαδικασία και φιλοδοξεί για μια ολοκλήρωση της εξόδου από τη 10ετή οικονομική κρίση. Ταυτόχρονα, εισέρχεται σε μια νέα περίοδο, κατά την οποία καλείται να αντιμετωπίσει τις απειλές για τη δημόσια υγεία, εξαιτίας της πανδημίας της COVID 19, η οποία είναι σε εξέλιξη από την αρχή του 2020. Η διαχείριση των πολύπλευρων κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, η έκταση και η σύνθεση αυτών παραμένει ακόμα υπό διαμόρφωση.
Το 2019 ήταν έτος εκκίνησης της διαδικασίας προετοιμασίας των Κρατών Μελών για την αξιοποίηση των πόρων της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε στις 2 Μαΐου 2018 την πρότασή της για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027 (ΠΔΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντίστοιχα στις 29 Μαΐου 2018 ανακοίνωσε την πρότασή της για την Πολιτική Συνοχής και τους Κανονισμούς των Ταμείων της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027 εγκαινιάζοντας επισήμως την περίοδο διαπραγμάτευσης. Στις 27 Μαΐου 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της για ένα σχέδιο ανάκαμψης από τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού, ανακοινώνοντας τη δημιουργία ενός νέου μέσου οικονομικής ανάκαμψης, το Next Generation EU.
Με την 1η εγκύκλιο (Α.Π. 60072-06/06/2019) του Υπουργείου Ανάπτυξης έγινε η επίσημη έναρξη της διαδικασίας σχεδιασμού της προγραμματικής περιόδου 2021–2027 στο πλαίσιο του νέου Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης – ΕΣΠΑ 2021-2027 και των Προγραμμάτων του. Παράλληλα με την εγκύκλιο σηματοδοτήθηκε η έναρξη του επίσημου διαλόγου με τους φορείς πολιτικής της χώρας για τη διαμόρφωση των εθνικών κατευθύνσεων πολιτικής με γνώμονα την οικονομία, το ευρύτερο αναπτυξιακό περιβάλλον της χώρας και τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Mε την 2η Εγκύκλιο της Εθνικής Αρχής Συντονισμού του ΕΣΠΑ για την προετοιμασία του σχεδιασμού των Προγραμμάτων 2021-2027 (ΕΥΣΣΑ Α.Π. 125192/25.11.2020), έγινε η πρώτη καταγραφή των προτεραιοτήτων ανά Στόχο Πολιτικής, για τα Τομεακά και Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα.
Το 1ο Σχέδιο του ΕΣΠΑ 2021-2027 έχει υποβληθεί και διαμορφώθηκε στη βάση των προτεινόμενων Κανονισμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του σχεδίου για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο για την ΠΠ 2021-2027 δίνοντας έμφαση στους Στόχους Πολιτικής και τον Ειδικό Στόχο για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
Ο προγραμματισμός της περιόδου 2021-2027 συμπίπτει με την πορεία προς ολοκλήρωση του Ε.Π. Αττικής 2014-2020, το οποίο παρουσιάζει σημαντικά αποτελέσματα με προστιθέμενη αξία από την υλοποίησή του, έχοντας παράλληλα εντοπίσει μια σειρά από προβλήματα και διδάγματα από την εμπειρία της απερχόμενης ΠΠ. Τα εν λόγω προβλήματά σχετίζονται κυρίως με μια σειρά θεσμικών, διαχειριστικών και οργανωτικών προβλημάτων που προσδιόρισαν ευρύτερα τους ρυθμούς υλοποίησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης (ΕΣΠΑ) 2014-2020, ενώ τα διδάγματα λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό του Ε.Π. Αττικής 2021-2027.
Το Ε.Π. Αττικής 2021-2027 σχεδιάζεται ως ένα Πρόγραμμα του νέου ΕΣΠΑ 2021 – 2027 και εντάσσεται στο προγραμματικό πλαίσιο της περιόδου, όπως αυτό προσδιορίζεται από την έκδοση των αναμορφωμένων Κανονισμών των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) και εξειδικεύεται από τις στρατηγικές επιλογές του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ 2021-2027) και τις οδηγίες που παρέχονται από την Εθνική Διαχειριστική Αρχή για τη διαμόρφωση των νέων Προγραμμάτων.
Επισημαίνεται, ότι ο συνολικός σχεδιασμός του Ε.Π. Αττικής 2021-2027 συναρτάται με την τελική έγκρισης της Πολιτικής Συνοχής και των Κανονισμών από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα και την απόδοση τους στην ελληνική εκδοχή, όπως και με την οριστικοποίηση του περιεχομένου και την τελική επίσημη υποβολή του Σχεδίου της χώρας για το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2021-2027.
